Bij werkzaamheden met een verhoogd risico wordt bij opdrachtgevers veelal gebruik gemaakt van de werkvergunning. In deze werkvergunning maakt men bindende afspraken over een veilige en gezonde manier van uitvoeren van de werkzaamheden. Hoe gaat dat in zijn werk? En wat is de relatie met de Taak Risico Analyse (TRA) en de Laatste Minuut Risico Analyse (LMRA)? Dat wordt in deze toolbox besproken.
Een TRA dient ertoe om van risicovolle en/of niet-reguliere taken een risicoanalyse uit te voeren en een veilige werkmethode vast te stellen.
Een werkvergunning is een middel voor het vastleggen van risico’s van een klus en afspraken over veiligheidsmaatregelen tussen de opdrachtgever en uitvoerende partij(en). Het is een schriftelijke overeenkomst die toestemming verleent om de werkzaamheden zoals afgesproken uit te voeren.
Een LMRA is een korte risicoanalyse van de actuele toestand op de werkplek die direct voorafgaand aan de werkzaamheden wordt uitgevoerd. Als de aanwezige situatie en risico’s afwijken van de vooraf ingeschatte risico’s (zoals vastgesteld in de TRA en vastgelegd op de werkvergunning) dan zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk.
Een Taak Risico Analyse (TRA) is een risicobeoordeling van een taak die ruim voor uitvoering van de werkzaamheden wordt gedaan om maatregelen voor veilig werken te bepalen en voor te bereiden.
Wanneer is een TRA noodzakelijk?
Een TRA moet voor ieder project worden uitgevoerd. Er moet dus voor ieder project, hoe klein de klus ook is, minimaal een TRA uitgevoerd zijn. Op basis van de grootte van het project moet worden bepaald of aanvullend een VGM-plan noodzakelijk is.
Werkwijze van het opstellen van een TRA
Betrek bij het opstellen van een TRA altijd enkele mensen die het werk gaan uitvoeren en eventueel een technisch en/ of veiligheidskundig specialist. Zorg dat iedereen goed op de hoogte is van de situatie tijdens het uitvoeren van het werk. Ga bij voorkeur kijken op de plaats waar het werk plaats gaat vinden en zorg dat informatie zoals technische tekeningen en instructies beschikbaar zijn. Breng activiteiten, risico’s en beheersmaatregelen systematisch in kaart.
Gebruik een formulier en geef hierop aan:
1. Een korte en duidelijke omschrijving van het werk, bijvoorbeeld ‘Het uitbouwen van pomp P506 in pompput 500’ en de namen en functies van alle personen die betrokken zijn bij het opstellen van de TRA;
2. Welke stappen achtereenvolgens worden genomen in het werk;
3. Bepaal per stap wat de risico’s zijn en schrijf ze op;
4. Stel maatregelen vast die het risico zoveel mogelijk verlagen. Kies bij voorkeur bronmaatregelen.
De werkvergunning procedure omvat vaak de volgende stappen:
- Aanvraag werkvergunning: beschrijving van de werkzaamheden en eerste risico-inschatting;
- In samenspraak tussen aanvrager, opdrachtgever en houder de risico’s van de werkzaamheden inventariseren, classificeren en veiligheidsmaatregelen vaststellen. Raadpleeg hiervoor de TRA.
- Risico’s en afgesproken maatregelen vastleggen op de werkvergunning;
- Voorbereidende maatregelen treffen door de betrokken partijen;
- Ondertekenen werkvergunning door verstrekker: hiermee verklaart deze dat de afgesproken maatregelen zijn genomen en de werkplek vrijgegeven wordt voor de werkzaamheden;
- Ondertekenen werkvergunning door houder: hiermee verklaart deze bekend te zijn met de risico’s en afspraken en de werkzaamheden volgens die afspraken uit te (laten) voeren.
- In veel gevallen wordt de werkvergunning tevens ondertekend door de aanvrager;
- De uitvoerende partij voert een LMRA uit op de werkplek, direct voorafgaand aan de werkzaamheden
In de werkvergunning procedure spelen de volgende partijen een rol:
- Verstrekker / Opdrachtgever: dit is meestal een verantwoordelijke van de installatie die bijvoorbeeld bij GMB Services een verzoek tot onderhoud of reparatie indient.
- Aanvrager: vaak is dit de werkvoorbereider / uitvoerder die de werkzaamheden voorbereidt.
- Houder / Opdrachtnemer: dit is de uitvoerende partij.
Let op: het blijft ieders verantwoordelijkheid om tijdens de werkzaamheden het werk te staken wanneer acuut gevaar dreigt. Dit is niet beperkt tot bovengenoemde rollen.
Een werkvergunning is geldig op de dag van uitgifte en eventueel tot maximaal een week daarna als deze dagelijks verlengd is. Gedurende alarmsituaties, bijvoorbeeld bij brand- of gasalarm, verliezen werkvergunningen hun geldigheid. Het werk mag pas worden hervat als de verstrekker hiervoor toestemming geeft.
- Zijn de rollen en verantwoordelijkheden duidelijk?
- Wanneer moet een TRA worden uitgevoerd?
- Wanneer wordt een werkvergunning ingezet?
- Wat is de geldigheid van de werkvergunning?